Pasar al contenido principal
STG

Un puente entre Galicia y el mundo

Estudantes de intercambio
Estudantes de intercambio
Cuando hace 20 años el alumnado más exótico que podíamos ver en las universidades gallegas procedía de los países del Este, no imaginábamos el enorme ánimo que la movilidad internacional iba a experimentar en poco tiempo. Entonces hablábamos solo de los Erasmus y ese programa era prácticamente el único que el estudiantado podía emplear para acceder a una experiencia académica en el exterior.
Lugo, Santiago de Compostela

Hoy en día las cosas cambiaron mucho en el campo de la movilidad universitaria y la USC recibe cada año más de 1.100 alumnos internacionales de 50 países distintos como China, Japón, Líbano, Marruecos, Palestina, Egipto, Afganistán, México o Colombia. Y solo en el último curso alrededor de 600 estudiantes de la USC participaron en alguno programa que les llevó al extranjero. “Debemos romper la identificación de movilidad con Erasmus+ ya que, aunque sea el programa más reconocido con 30 años de historia, la internacionalización tuvo un avance espectacular en la última década y en la actualidad existen posibilidades de movilidad con prácticamente todo el mundo gracias a los acuerdos que tenemos en marcha”, explica Anne Forryan, jefa del Servicio de Relaciones Exteriores de la USC.

El propio modelo de la movilidad mudó en los últimos años con su extensión la otros segmentos de la comunidad universitaria, más allá de los estudiantes de grado. De este modo, se potencia tanto la internacionalización del personal docente e investigador como de administración y servicios. Y en 2018 se comenzó a promover la movilidad también del alumnado de doctorado, por el de ahora únicamente en países europeos.

Los gallegos tenemos grabada en la biografía colectiva y familiar la emigración, con la mirada puesta más allá de nuestras fronteras; pero esta nueva movilidad internacional de la USC, redimensionada en los últimos tiempos, vincula a Galicia con el mundo a nivel académico, pero también social, y contribuye la que la gente de aquí y allá sitúe nuestra comunidad en el Globo de una manera natural. La USC, gracias a su trabajo de internacionalización, se convirtió en una suerte de puente entre Galicia y el Mundo en el intercambio de conocimiento

Estamos hablando de más de 1.000 estudiantes extranjeros que apuestan por Galicia para su formación, y la elección de la USC no es casual. La propia Universidad lanzó en el pasado curso una encuesta para conocer la valoración de los estudiantes internacionales y los datos muestran un alto índice de satisfacción: 9 de cada 10 afirman que repetirían su experiencia en la USC. En este sentido la experiencia demuestra que el alumnado que llega para cursar algún tipo de programa es muy importante como prescriptor de la USC en el exterior, y según la encuesta realizada por el Servicio de Relaciones Exteriores, la mitad del nuevo estudiantado recala en la USC debido la una recomendación en base a una experiencia positiva que tuvo. Aspectos como la seguridad de las ciudades, el coste de vida, la gastronomía o incluso las conexiones internacionales aéreas estarían también entre las cuestiones mejor valoradas por el alumnado extranjero.

Las principales ventajas que proporciona la movilidad están recogidas en un estudio que hizo la Comisión Europea, donde se destacan sobre todo las oportunidades laborales que se abren. Tras una experiencia de intercambio internacional en la universidad el alumnado adquiere destrezas como el conocimiento de idiomas y culturas, y también lo que en ámbitos de recursos humanos se llama  soft  skills, que mucho valoran en el campo empresarial. Son habilidades al otro lado del ámbito académico, que se van adquiriendo con las distintas experiencias vitales, como la empatía, la capacidad de relacionarse, de trabajar en equipo o y de tener otros recursos para abordar diversas problemáticas cotidianas.

En la USC todos los asuntos relacionados con la movilidad internacional pasan por el Servicio de Relaciones Exteriores. Tradicionalmente la Universidad tenía dos áreas de trabajo principales, la docencia y la investigación. Pero en el siglo  XXI se integra también un tercero componente: la cooperación entre universidades. En este contexto, la actividad del Servicio de Relaciones Exteriores se diversificó en torno a tres ejes: programas de movilidad y atención al alumnado participante, proyectos europeos de cooperación entre universidades y captación de alumnado.



Ventana única para atención a la movilidad

La USC tiene actualmente 600 convenios de movilidad firmados, lo que implica posibilidades de movilidad con prácticamente todo el mundo. Los programas con Iberoamérica, por motivos históricos y culturales, son los más consolidados, pero cada vez vienen más estudiantes de países del norte de África, Canadá, Australia, Oriente Medio o Estados Unidos. Actualmente, las comunidades internacionales en las numerosas son la mexicana, china, italiana, alemana y polaca.

Desde 2017 existe, además, una unidad específica de atención, tanto para ese alumnado que llega desde lo extranjero cómo para el estudiantado de la USC que quiere información sobre las posibilidades de movilidad. Se trata del Centro de Bienvenida Internacional, situado físicamente en el Colegio de Fonseca, en Santiago. El  International  Welcome Centre pretende ser una ventana única de atención la ese alumnado para ayudarlo y asesorarlo en todo el proceso en lo que alcanza a trámites administrativos o de tipo logístico, para obtener así toda la información que requieran. “El estudiantes extranjeros son recibidos al llegar por personal cualificado, que conoce su lengua y cultura y son orientados y atendidos en todo momento tanto en cuestiones burocráticas y administrativas como en aspectos prácticos sobre la vida en Galicia”, explica Víctor Arce, vicerrector de Estudiantes e Internacionalización.

Además del programa Erasmus+, que en los últimos años extendió sus fronteras más allá de Europa, la USC gestiona también los programas bilaterales, para intercambio de estudiantes sobre todo a Iberoamérica,  y el nuevo programa  PATEX (Programa de Atención a Estudiantes Extracomunitarios), dirigido a estudiantes extracomunitarios.

 

Líder en proyectos de cooperación entre universidades

Cambio climático, lingüística  computacional, ayuda a personas refugiadas, modernización de la educación o emprendimiento femenina en la India... las temáticas que abarcan los proyectos de cooperación son muy variadas pero siempre tienen en común el hecho de poder intercambiar conocimientos con miembros de universidades de otros países y de otras culturas, al tiempo que se hace investigación y se acercan soluciones para beneficio de toda la sociedad. “Los proyectos de cooperación entre universidades propician sinergias entre instituciones para juntar recursos y poder acometer proyectos de mayor dimensión en común”, destaca el vicerrector de Estudiantes e Internacionalización.

La USC regenta el tercero lugar en la clasificación de las universidades europeas en coordinación de proyectos, y el primer puesto en España alternándose con la Universidad de Granada. Esta apuesta por la cooperación entre universidades se vino refrendada en la resolución de la última convocatoria de proyectos presentados en las instituciones europeas, en la que la USC captó cerca de cinco millones de euros después de ser elegida coordinadora de tres proyectos, el máximo que permite la convocatoria, y socia participante en ocho más. En concreto, estas iniciativas buscan favorecer el desarrollo de capacidades en materia de enseñanza superior y juventud, en distintas regiones del continente asiático.

Uno de los más recientes programas liderado por la USC fue Unintegra, cofinanciado por el Fondo de Asirlo, Migración e Integración ( FAMI) de la Comisión Europea. El programa,  desenvolvido en colaboración con la Universidad del Minho y la Nacional de Las atiene desde finales de 2017 la finales de 2019, promovía el apoyo a la integración de personas refugiadas proporcionándoles herramientas para su inclusión e incidiendo en la sensibilización de las comunidades de acogida. Con esas premisas se ejecutaron acciones concretas como la formación para trabajadores sociales en contacto con refugiados; aulas para las personas solicitantes de asirlo, para ayudarlos en acciones como validación de títulos; o iniciativas culturales  sensibilizadoras como exposiciones de fotografía o un ciclo de cine.

En el campo de la investigación, el programa  Unintegra elaboró una propuesta, remitida a la Comisión Europea, con tres herramientas básicas para la intervención  desenvolvidas por el Servicio de Gestión Académica. Por una parte, propone mejoras en el proyecto ya existente de Pasaporte Europeo de Calificaciones para Refugiados. Por otra, el desarrollo de una red interactiva de contactos institucionales, universitarios e internacionales de intercambio de información y datos. Y, por último, la creación de un punto único de acceso a la información para los refugiados, una ventana única europea para el reconocimiento académico y profesional de calificaciones de terceros países. Además, desde el Grupo de investigación Acecha de la Facultad de Ciencias de la Educación se investigó la integración en las sociedades de acogida de este colectivo. Los resultados de este trabajo incidieron en el papel determinante que juega la escuela en la cohesión así como en la implicación de las familias en las ANPAS de los centros educativos.

 

Captación internacional

La captación de alumnado es también una labor fundamental del Servicio de Relaciones Exteriores, y constituye casi un imperativo en la actualidad dado el contexto demográfico gallego y la coyuntura económica actual. Este trabajo se ejecuta con la presencia de la USC en las ferias internacionales de  networking y de captación de alumnado de grado y  postgrao más relevantes del sector. “Hay zonas más consolidadas, como es el caso de Iberoamérica, y luego hay regiones las que se va con carácter  prospectivo”, explica Víctor Arce.

En este contexto, en los últimos años a USC estuvo presente en ferias en China, Rusia, Corea, Malasia,  Myanmar (antigua  Birmania) o Japón.

Soraya Márquez Romero. Estudante de Relacións Económicas Internacionais

 

 

Estamos a falar de máis de 1.000 estudantes estranxeiros que apostan por Galicia para a súa formación, e a escolla da USC non é casual. A propia Universidade lanzou no pasado curso unha enquisa para coñecer a valoración dos estudantes internacionais e os datos amosan un alto índice de satisfacción: 9 de cada 10 afirman que repetirían a súa experiencia na USC. Neste sentido a experiencia demostra que o alumnado que chega para cursar algún tipo de programa é moi importante como prescriptor da USC no exterior, e segundo a enquisa realizada polo Servizo de Relacións Exteriores, a metade do novo estudantado recala na USC debido a unha recomendación en base a unha experiencia positiva que tivo. Aspectos como a seguridade das cidades, o custo de vida, a gastronomía ou incluso as conexións internacionais aéreas estarían tamén entre as cuestións mellor valoradas polo alumnado estranxeiro.

As principais vantaxes que proporciona a mobilidade están recollidas nun estudo que fixo a Comisión Europea, onde se destacan sobre todo as oportunidades laborais que se abren. Tras unha experiencia de intercambio internacional na universidade o alumnado adquire destrezas como o coñecemento de idiomas e culturas, e tamén o que en ámbitos de recursos humanos se chama soft skills, que moito valoran no eido empresarial. Son habilidades alén do ámbito académico, que se van adquirindo coas distintas experiencias vitais, como a empatía, a capacidade de relacionarse, de traballar en equipo ou e de ter outros recursos para abordar diversas problemáticas cotiás.

Na USC todos os asuntos relacionados coa mobilidade internacional pasan polo Servizo de Relacións Exteriores. Tradicionalmente a Universidade tiña dúas áreas de traballo principais, a docencia e a investigación. Pero no século XXI intégrase tamén un terceiro compoñente: a cooperación entre universidades. Neste contexto, a actividade do Servizo de Relacións Exteriores diversificouse en torno a tres eixos: programas de mobilidade e atención ao alumnado participante, proxectos europeos de cooperación entre universidades e captación de alumnado.

 

Xanela única para atención á mobilidade

A USC ten actualmente 600 convenios de mobilidade asinados, o que implica posibilidades de mobilidade con practicamente todo o mundo. Os programas con Iberoamérica, por motivos históricos e culturais, son os máis consolidados, pero cada vez veñen máis estudantes de países do norte de África, Canadá, Australia, Oriente Medio ou Estados Unidos. Actualmente, as comunidades internacionais nas numerosas son a mexicana, chinesa, italiana, alemá e polaca.

Desde 2017 existe, ademais, unha unidade específica de atención, tanto para ese alumnado que chega desde o estranxeiro como para o estudantado da USC que quere información sobre as posibilidades de mobilidade. Trátase do Centro de Benvida Internacional, situado fisicamente no Colexio de Fonseca, en Santiago. O International Welcome Centre pretende ser unha xanela única de atención a ese alumnado para axudalo e asesoralo en todo o proceso no que atinxe a trámites administrativos ou de tipo loxístico, para obteren así toda a información que requiran. “O estudantes estranxeiros son recibidos ao chegaren por persoal cualificado, que coñece a súa lingua e cultura e son orientados e atendidos en todo momento tanto en cuestións burocráticas e administrativas como en aspectos prácticos sobre a vida en Galicia”, explica Víctor Arce, vicerreitor de Estudantes e Internacionalización.

Ademais do programa Erasmus+, que nos últimos anos estendeu as súas fronteiras máis alá de Europa, a USC xestiona tamén os programas bilaterais, para intercambio de estudantes sobre todo a  Iberoamérica, e o novo programa PATEX (Programa de Atención a Estudantes Extracomunitarios), dirixido a estudantes extracomunitarios.
 

Líder en proxectos de cooperación entre universidades

Cambio climático, lingüística computacional, axuda a persoas refuxiadas, modernización da educación ou emprendemento feminino na India... as temáticas que abranguen os proxectos de cooperación son moi variadas pero sempre teñen en común o feito de poder intercambiar coñecementos con membros de universidades doutros países e doutras culturas, ao tempo que se fai investigación e se achegan solucións para beneficio de toda a sociedade. “Os proxectos de cooperación entre universidades propician sinerxías entre institucións para xuntar recursos e poder acometer proxectos de maior dimensión en común”, destaca o vicerreitor de Estudantes e Internacionalización.

A USC rexenta o terceiro lugar na clasificación das universidades europeas en coordinación de proxectos, e o primeiro posto en España alternándose coa Universidade de Granada. Esta aposta pola cooperación entre universidades veuse referendada na resolución da última convocatoria de proxectos presentados nas institucións europeas, na que a USC captou preto de cinco millóns de euros logo de ser elixida coordinadora de tres proxectos, o máximo que permite a convocatoria, e socia participante en oito máis. En concreto, estas iniciativas buscan favorecer o desenvolvemento de capacidades en materia de ensino superior e xuventude, en distintas rexións do continente asiático.

Un dos máis recentes programas liderado pola USC foi Unintegra, cofinanciado polo Fondo de Asilo, Migración e Integración (FAMI) da Comisión Europea. O programa, desenvolvido en colaboración coa Universidade do Minho e a Nacional de Atenas desde finais de 2017 a finais de 2019, promovía o apoio á integración de persoas refuxiadas proporcionándolles ferramentas para a súa inclusión e incidindo na sensibilización das comunidades de acollida. Con esas premisas executáronse accións concretas como a formación para traballadores sociais en contacto con refuxiados; aulas para as persoas solicitantes de asilo, para axudalos en accións como validación de títulos; ou iniciativas culturais sensibilizadoras como exposicións de fotografía ou un ciclo de cine.

No eido da investigación, o programa Unintegra elaborou unha proposta, remitida á Comisión Europea, con tres ferramentas básicas para a intervención desenvolvidas polo Servizo de Xestión Académica. Por unha banda, propón melloras no proxecto xa existente de Pasaporte Europeo de Cualificacións para Refuxiados. Por outra, o desenvolvemento dunha rede interactiva de contactos institucionais, universitarios e internacionais de intercambio de información e datos. E, por último, a creación dun punto único de acceso á información para os refuxiados, unha xanela única europea para o recoñecemento académico e profesional de cualificacións de terceiros países. Ademais, desde o Grupo de investigación Esculca da Facultade de Ciencias da Educación investigouse a integración nas sociedades de acollida deste colectivo. Os resultados deste traballo incidiron no papel determinante que xoga a escola na cohesión así como na implicación das familias nas ANPAS dos centros educativos.
 

Captación internacional

A captación de alumnado é tamén un labor fundamental do Servizo de Relacións Exteriores, e constitúe case un imperativo na actualidade dado o contexto demográfico galego e a conxuntura económica actual. Este traballo execútase coa presenza da USC nas feiras internacionais de networking e de captación de alumnado de grao e postgrao máis relevantes do sector. “Hai zonas máis consolidadas, como é o caso de Iberoamérica, e logo hai rexións as que se vai con carácter prospectivo”, explica Víctor Arce.

Neste contexto, nos últimos anos a USC estivo presente en feiras en China, Rusia, Corea, Malaisia, Myanmar (antiga Birmania) ou Xapón.

Los contenidos de esta página se actualizaron el 09.12.2019.