Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 12 Clase Expositiva: 34 Clase Interactiva: 14 Total: 60
Linguas de docencia Galego (100%)
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia
Áreas: Historia Medieval
Centro Facultade de Humanidades
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable | 1ro curso (Si)
Logo de cursar esta materia os/as alumnos/as deberán de ser capaces de:
• Desenvolver unha capacidad de análisise crítico e construtivo de situacións pasadas e presentes (manexo do tempo histórico).
• Profundizar na lectura e interpretación de todo tipo de fontes históricas e soportes documentais.
• Formular unha comprensión global dos procesos históricos pasados e presentes, integrando elementos políticos, económicos, sociais e culturais.
• Dispoñer dunha visión sintética, razoada y multicausal das oríxes e formación histórica de Europa, con especial atención á época medieval e ás diversas áreas de civilización que xurden nesta época.
• Aplicar os coñecementos adquiridos á interpretación, investigación e puesta en valor do patrimonio histórico-cultural
A crise da Romanidade e a transición cara a un novo modelo social fundamentado no predominio das relacións privadas sobre das institucionais nas esferas económica, social e política. A identificación da sociedade coa cristiandade nos campos da moral e a cultura. As áreas de civilización árabe-islámica e bizantino-ortodoxa e a súa relación con Occidente. A construcción dunha idea de Europa arredor do feudalismo, as monarquías nacionais e a Igrexa católica. A crise do modelo feudal e a evolución cara á sociedade moderna.
Temario:
0.- Introducción á Idade Media: tempo, espazo e coñecemento.
I.- A crisise do Mundo Antigo e a parcelación da área mediterránea (séculos. III-X):
1.- Romanidade e Xermanidade nos ss. III-V.
2.- A formación das tres áreas de civilización mediterránea (ss.VI-VII): Europa xermánica, Bizancio e Islam.
3.- A evolución diverxente das tres áreas de civilización mediterránea (ss.VIII-X).
II.- A consolidación do Occidente medieval cristián (séculos XI-XIII):
4.- A ampliación do marco xeográfico europeo-occidental.
5.- A Cidade de Dios e a realidade temporal.
6.- O Imperio romano-xermánico e as monarquías feudais.
III.- Crise e transformación da Europa Occidental (séculos XIV-XV):
7.- Depresión e recuperación na sociedade europea baixomedieval.
8.- As novas bases de articulación da Europa cristiá occidental.
9.- O triunfo final da hexemonía monárquica nos estados medievais.
Manuais recomendables:
-José Ángel GARCÍA DE CORTÁZAR e José Ángel SESMA, Manual de Historia Medieval, Madrid, Alianza Editorial, 2008.
.- José Manuel NIETO SORIA, Europa en la Edad Media, Madrid, Akal, 2016.
- Chris WICKHAM, Europa en la Edad Media: una nueva interpretación, Barcelona, Crítica, 2017.
- Robert BARTLETT, La formación de Europa: conquista,colonización y cambio cultural, 950-1350, Valencia, Universitat de Valencia, 2003.
-Vicente ALVAREZ PALENZUELA e outros, Historia Universal de la Edad Media, -Barcelona, Ariel, 2002.
-Emilio MITRE, Historia de la Edad Media en Occidente, Madrid, Cátedra, 1995.
-Jean CHARPENTIER e François LEBRUN (eds.), Breve Historia de Europa, Madrid, Alianza, 1998.
-Feliciano NOVOA e Javier VILLALBA, Historia de Europa a través de sus documentos, Barcelona, Lunwerg, 2012.
.- Jean-Fréderic SCHAUB, ¿Tiene Europa una historia?, Madrid, Akal, 2013.
Outras obras de consulta:
-Angus MACKAY e David DITCHBURN (eds.), Atlas de Europa Medieval, Madrid, Cátedra, 2011.
-Herman KINDER e Werner HILGEMANN, Atlas histórico mundial (I), Madrid, Istmo, 2006.
-VV.AA., Atlas "The Times" de Historia de la Humanidad, Barcelona, GSC, 1994.
1. Competencias básicas
CB1.
Que los estudiantes profundicen los conocimientos adquiridos durante la educación secundaria general en un área de estudio determinado y que demuestren ser originales en el desarrollo y la aplicación de ideas, sobre todo en un contexto de investigación.
CB2.
Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y tengan la capacidad de resolver problemas tanto en su área de estudio como en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios o multidisciplinares.
CB3.
Que los estudiantes sean capaces de reunir e interpretar datos relevantes para que, a partir de esta información, puedan emitir juicios que incluyan reflexiones sobre temas de índole social, científica o ética.
CB4.
Que los estudiantes sepan comunicar información, ideas, problemas y soluciones tanto a públicos especializados como no especializados de un modo claro y sin ambigüedades.
CB5.
Que los estudiantes adquieran las habilidades de aprendizaje que les permitan continuar su formación de un modo que habrá de ser, en gran medida, autodirigido o autónomo.
3.2. Competencias transversales
CT1.
Adquirir habilidades para analizar y sintetizar información procedente de distintas fuentes, valorando su relevancia e interés en función de los objetivos que se persigan.
CT7.
Trabajar en equipo, compartiendo los conocimientos y sabiéndolos comunicar al resto del equipo, a la organización y a la sociedad.
CT8.
Desarrollar la creatividad, la iniciativa y el espíritu emprendedor.
3.3. Competencias generales
CG1.
Mostrar flexibilidad y dinamismo y, por tanto, ser capaces de adaptarse a nuevas situaciones, manteniendo una actitud positiva y proactiva.
CG2.
Adquirir la capacidad de análisis y crítica necesaria para aportar soluciones y nuevas ideas, así como para transmitir información y conocimientos.
CG4.
Reconocer y asumir un sólido compromiso con los valores democráticos y con los derechos fundamentales del ser humano, atendiendo, especialmente, a la igualdad de género, a la multiculturalidad y a la no discriminación de personas con diversidad funcional.
3.3. Competencias específicas
CE1.
Conocer y poner en valor el patrimonio cultural, en sus vertientes material e inmaterial.
CE2.
Comprender e interpretar los fundamentos históricos, antropológicos, sociales y artísticos de los procesos culturales, desarrollando una actitud crítica respecto de ellos y con una especial atención a la igualdad de género.
CE7.
Conocer el valor de la cultura como herramienta de transformación social y respuesta a los principales problemas de las sociedades contemporáneas
A docencia da materia estruturase en 14 horas de docencia expositiva e 12 horas de tutorías en grupo reducido. Está programada unha hora semanal de clase presencial, que poderá seguirse ben na aula o ben en "streaming" (a través de MSTeams). Os contenidos e materiais traballados en nas sesións presenciais estarán a disposición de todo ol alumnado a través da aula virtual da materia. De igual xeito, está programada unha sesión de tutoría semanal de orientación ó alumnado e de resolución de dúbidas, igualmente de maneira presencial ou en líña (a través de MSTeams). Para consultas individualizadas, preguntas e observacións sobre o desenvolvemento do curso, o profesor estará dispoñible igualmente a través do Foro da materia e do correo electrónico (co compromiso de dar resposta nun prazo inferior ás 48 horas, salvo ausencia xustificada, permiso ou enfermidade).
A ensinanza da materia participa dun sistema mixto que orienta o proceso de aprendizaxe, de acordo coa súa propia división en créditos de carácter teórico e de carácter práctico. Deste xeito, unha parte dos contidos (os de carácter máis básico e xeral ou aqueles de carácter máis complexo), son impartidos polo docente recorrendo á fórmula da "clase maxistral", apoiada no emprego de medios audiovisuais e no manexo de mapas, gráficos e estatísticas, na lectura de textos axeitados ao tema tratado e na realización de comentarios na propia aula, a partir de materiais previamente entregados. Unha parte substancial da materia desenvólvese a partir do traballo dos alumnos/as realizado fóra do horario lectivo (actividade academicamente dirixida fóra da aula), consistente na realización (tanto individual como en grupo) de actividades diversas: lectura e recensión de libros, a visión de películas alusivas ao tema que se está a tratar, excursións formativas, asistencia a cursos e conferencias. Especificamente, para fomentar a personalización da súa formación intelectual e a xeración dun espírito crítico, o alumno/a ten que realizar, para a plena superación do proceso de aprendizaxe, unha recensión crítica dunha obra dentro da bibliografía e a temática suxeridas polo docente da materia. Así mesmo, como unha actividade máis dirixida á súa formación transversal, realizanse prácticas dirixidas de exposición de epígrafes da materia na aula, incitando así aos alumnos/as a enfrontárense a un público pendente das súas explicacións, ao tempo que deste xeito se produce unha socialización de coñecementos da que participa todo o grupo de estudo.
Se programarán 12 horas de titorías en grupo reducido en 12 semanas diferentes e atendendo ás franxas horarias que favorezan a participación do alumnado.
A avaliación da materia comprenderá:
a) Unha proba teórica (Exame), consistente no desenvolvemento dun tema extraído do programa da materia e a realización dun comentario de texto histórico axeitado aos seus contidos. A súa cualificación proporcionará o 40% da nota final.
b) Unha proba práctica (Avaliación continua), consistente na realización dun traballo bibliográfico sobre unha das obras suxeridas polo profesor ou propostas polo alumno/a e aceptadas por aquel. A súa cualificación equivalerá ao 40% da nota final.
c) Participación activa no Campus Virtual. A sua cualificación suporá o 20% da nota final.
A realización de ambas as dúas probas é indispensable para superar a materia tanto en primeira como en segunda oportunidade. O prazo para a admisión dos traballos rematará o día do exame final e a súa ausencia comporta a cualificación de "Non Presentado".
O sistema de cualificación é válido tanto para a primeira oportunidade de Maio/Xuño como para a segunda de Xuño/Xullo. A avaliación positiva de certas actividades (exame e traballos individual e de grupo) poderá ser conservada para a segunda oportunidade e/ou durante dous cursos académicos (alumnos repetidores), sempre que así o solicite o alumno interesado e o profesor dea a súa aprobación.
Actividade presencial: presentación de contidos básicos e clases prácticas
14 horas
Actividade presencial: tutorías para orientar en temas teórico-metodolóxicos
12 horas.
Exame e prácticas avaliadas
4 horas.
Traballo personal do alumnado e outras actividades non presenciais
120 horas.
Tendo en conta a amplitude e relativa complexidade dos contidos da materia e o seu carácter de materia de formación básica, é altamente recomendable o dedicar un tempo diario á súa preparación, que debería facerse recorrendo á realización de esquemas que permitan unha ordenación e xerarquización dos contidos para facilitar o seu estudo e asimilación. De igual xeito, é case imprescindible o recurso á bibliografía de apoio xeral e a específica de cada tema para complementar e suplementar a docencia maxistral, así como as suxestións de lectura do profesor e o manexo de atlas, dicionarios especializados e outras fontes informativas editadas ou informatizadas, sen excluír a lectura, visión e análise dos medios de comunicación diaria, como un xeito de relacionar coñecementos e procesos históricos. Así mesmo, convén, na realización do traballo bibliográfico obrigatorio e da práctica de comentarios de texto histórico, coidar tanto a expresión como a presentación no aspecto formal, ao igual que a creatividade persoal e o rigor crítico no eido dos contidos.
O alumnado, previa solicitude, pode exercer o seu dereito a tutoría persoalizada a través de Teams.
Jose Carlos Baliñas Perez
Coordinador/a- Departamento
- Historia
- Área
- Historia Medieval
- Correo electrónico
- carlos.balinas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Luns | ||
|---|---|---|
| 18:00-19:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 14 |
| 23.05.2024 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 14 |
| 27.06.2024 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 15 |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| BALIÑAS PEREZ, JOSE CARLOS | Galego |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| BALIÑAS PEREZ, JOSE CARLOS | Galego |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| BALIÑAS PEREZ, JOSE CARLOS | Galego |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| BALIÑAS PEREZ, JOSE CARLOS | Galego |