Medicina Intensiva e de Urxencias. Toxicoloxía Clínica

Coñecer a etioloxía, patoxenia, epidemioloxía, manifestacións clínicas, semioloxía, diagnóstico, prognóstico e tratamento médico e cirúrxico da patoloxía urxente, crítica e das intoxicacións.
Comprender os elementos particulares da atención urxente nas principais alteracións de aparellos e sistemas:
Cardiovascular: Síncope, dor torácica, edema agudo de pulmón, hipotensión, crise hipertensiva, arritmias.
Dixestivos: Hemorraxia dixestiva, dor abdominal.
Respiratorios: Dispnea aguda, asma, pneumonía
Endocrinolóxicos: Coma cetoacidótico e hiperosmolar.
Nefrourológicos: Hematuria, infección urinaria, fracaso renal agudo.
Sistema nervioso: Cefalea, convulsións, coma, accidente cerebrovascular, vertixe.
Hematolóxicos: Diátesis hemorrágica, anemia aguda.
Traumatológicos: Politraumatismo, traumatismo cranioencefálico, torácico, abdominal, extremidades.
Describir as características das principais intoxicacións: Fármacos, drogas de abuso, pesticidas e alcois, así como a conduta xeral #ante un paciente intoxicado.
Coñecer as indicacións, interpretación, complicacións e limitacións das probas diagnósticas máis frecuentes na patoloxía destes pacientes.
Familiarizarse co traballo en equipos multidisciplinares, que garantan uns coidados eficientes e de calidade.
Formarse na valoración ética das decisións diagnósticas e terapéuticas que toman nestes enfermos, de acordo á Ética Médica.
Coñecer e garantir os dereitos dos pacientes, como seres humanos evitando o sobre tratamento e garantindo a humanización dos coidados.
Formar nos fundamentos de investigación, en situacións de urxencia, críticas e intoxicacións.

CLASES EXPOSITIVAS
Parte I: Coidados Intensivos. 12 horas
1. Monitoraxe cardiovascular avanzada
2. Outra monitoraxe avanzada
3. Tipos de shock
4. Shock hipovolémico. Hemorraxia severa
5. Shock anafiláctico
6. Sepsis e shock séptico
7. Politraumatismo
8. Traumatismo cranioencefálico
9. Pneumonía asociada a ventilación mecánica
10. Insuficiencia respiratoria aguda grave. SDRA
11. Insuficiencia renal aguda
12. Síndrome compartimental

Parte II: Urxencias. 9 horas
13. Concepto de urxencia e de emerxencias. Clasificación das prioridades da urxencia: criterios Manchester. Organización funcional das urxencias
14. Disnea: diagnóstico e tratamento
15. Coma: diagnóstico e tratamento
16. Dor torácica: diagnóstico e tratamento
17. Dor abdominal: diagnóstico e tratamento
18. Urxencias hematolóxicas
19. Hemorraxias dixestivas agudas: diagnóstico e tratamento
20. Urxencias endocrinolóxicas
21. Manexo do paciente neurocrítico

Parte III: Toxicoloxía clínica. 12 horas
22. Introdución á Toxicoloxía Clínica. Epidemiología, Diagnóstico e Tratamento xeral das intoxicacións
23. Intoxicacións por fármacos: paracetamol, psicofármacos, digitálicos
24. Intoxicacións por gases e fumes tóxicos
25. Drogas emerxentes
26. Cogomelos. Metanol
27. Outras intoxicacións de interese clínico

SEMINARIOS OU CLASES INTERACTIVAS
Seminarios de Coidados intensivos
1. Nutrición artificial
2. Analxesia e sedación na UCI
3. Tratamento shock séptico
4. Embolismo Pulmonar
5. Ventilación mecánica non

Seminarios de Urxencias
6. Actitude ante unha parada cardiorespiratoria
7. Actitude ante unha hemoptise aguda
8. Actitude ante un paciente con febre
9. Actitude ante un paciente con cefalea aguda
10. Actitude ante un paciente con estado confusional

Seminarios de Toxicoloxía clínica
11. Os antídotos
12. Estudo de casos

• Aragonés Manzanares R. Cuidados Intensivos. Atención Integral del paciente crítico. Ed Panamericana. 1ª ed. 2020
• Berg SM. Manual de cuidados postoperatorios del Massachusetts General Hospital. Wolters Kluwert. 2016
• Carson RH.. Manual de Toxicología para médicos. Elsevier. Barcelona 2008
• Cecil. Medicina Interna. Saunders. 24 Ed. 2013
• Cota Medina JJ. Propedéutica, Semiología y Terapéutica en Urgencias. Panamericana. 1ª Ed. 2020
• Dart RC. Medical Toxicology. Lippincott. Williams & Wilkins 3ª Ed. 2004
• Harrison. Principios de Medicina Interna. McGraw Hill. 20ª Ed. 2018.
• Ford, MD y Col. Clinical Toxicology . W.B.Saunders Company. 2000
• Hoffman RS. y Col. Goldfrank`s Toxicologic Emergencies. McGraw Hill. New York. 11th Ed. 2019.
• Montejo JC. Manual de Medicina Intensiva. Elservier. 5ª Ed 2016
• Net A, Marruecos-Sant L. Intoxicaciones agudas graves. Ars Médica. Barcelona 2006
• Ramez Kirollos. Oxford Textbook of Neurological Surgery. Ed Oxford Textbooks in Surgery. 2019.
• Nogué Xarau S. TOXICOLOGIA CLINICA. Bases para el diagnóstico y tratamiento de las intoxicaciones en servicios de urgencias, áreas de vigilancia intensiva y unidades de toxicología. Elsevier, Barcelona 2019.
• Rivas Jiménez J. Manual de urgencias. Ed Panamericana 2ª Ed. 2010
• Schwartz.S. Principles of Surgery. McGraw Hill. 11th Ed. 2019
• Tamayo Gómez E. Anestesiología, Medicina Crítica y Emergencias. Ediciones Universidad de Valladolid; 1ª Edición. 2019.
• Townsed CM. Sabiston. Tratado de Cirugía. Elservier. 20ª Ed. 2017
• Zarranz JJ. Neurología. Elservier. 6ª Ed. 2016
• Wiener-Kronish JP. Manual de Medicina Intensiva del Massachusetts General Hospital. Wolters Kluwert. 6ª Ed. 2016

Recoñecer e establecer un plan de diagnóstico e tratamento en patoloxía que comprometa a vida do paciente ou que requira asistencia urxente, situación na que se atopa unha intoxicación.
Coñece a etioloxía, diagnóstico, tratamento e prognóstico do choque e os seus diferentes tipos.
Fai un historial clínico orientado ao paciente adulto que vai á sala de urxencias. Coñece o seu exame físico e o significado de signos e síntomas. Identificar criterios de severidade.
Ser capaz de utilizar as diferentes escalas de risco vital.
Comprender as indicacións e significado dun control avanzado.
Comprender e recoñecer os axentes causantes, os factores de risco e os mecanismos patoxenéticos no desenvolvemento de enfermidades que comprometen a supervivencia do paciente.
Guía a estratexia diagnóstica e diagnóstico diferencial dos principais síntomas no paciente con risco vital.
Saber indicar e interpretar as probas diagnósticas máis frecuentes nos servizos de emerxencia e en Unidades con enfermidade crítica: gas arterial, hemograma, ionograma, estudos de imaxe, etc.

Presencial. 49 horas
Docencia expositiva: 33 horas, posto que algúns temas se subdividen en varias horas, nas que o profesorado explicará os aspectos teórico-prácticos principais dos contidos apoiándose en presentacións multimedia, achegando a bibliografía fundamental do tema, e destacando os aspectos fundamentais de cada tema.
Docencia interactiva ou seminarios. 14 horas, posto que algúns temas se subdividen en varias horas: As sesións de docencia interactiva terán formato de seminario no que grupos reducidos de alumnos debaterán tutelados polo profesor sobre os temas propostos ou casos clínicos representativos co fin de completar a mensaxe sobre os aspectos teóricos explicados nas clases expositivas.
Titorías. 15 min aproximado: Estarán destinadas a solucionar dúbidas dos alumnos e asesorarlles no estudo da materia. As titorías serán fundamentalmente de carácter presencial, aínda que, poderanse levar a cabo por vía telemática
Avaliación. Exame final: 2 horas

Non presencial. Traballo persoal do alumno. 51 horas
Estudo persoal dos libros e documentos recomendados, elaboración das tarefas encomendadas polos profesores e preparación dos seminarios e do exame.

Primeira convocatoria (primeira e segunda oportunidade)
A cualificación de cada alumno se levará a cabo mediante avaliación continua e realización dun exame final sempre obrigatorio:

a. A avaliación continua terá un valor ponderado do 20% da nota final. Valorarase a participación nas clases expositivas e interactivas. Tamén é posible a realización de controis parciais non liberatorios sobre contidos explicados nas clases expositivas e interactivas así como a elaboración de tarefas encargadas polos profesores: comentario crítico de artigos científicos, análises de casos clínicos etc.

b. A proba final: Terá carácter presencial e un valor ponderado do 80% sobre a nota final. Consistirá nun exame escrito composto de preguntas de tipo elección múltiple (entre 50 e 80 preguntas). Cada pregunta contestada correctamente terá un valor ponderado de 1 e cada pregunta fallada descontará 0,33. As preguntas en branco non restarán.

Para superar a materia requírese alcanzar unha nota de 5 sobre 10. No caso de que o alumno non realice a proba final a cualificación do mesmo será Non Presentado.

Seguintes convocatorias
Nas demais convocatorias levará a cabo unha proba final única cun valor ponderado do 100%. As características da proba serán similares ao anterior

Esta materia ten un peso total de 4 créditos ECTS o que significa 100 horas de traballo total do alumno, distribuídas entre docencia presencial e non presencial.
A docencia presencial é de 49 horas repartidas en clases expositivas, clases interactivas ou seminarios, exames e titorías do seguinte modo:
Docencia presencial: 49 horas
• Clases expositivas: 33 horas
• Clases interactivas: 14 horas
• Exame final: 2 horas
• Titorías (voluntarias): 15 minutos aproximadamente mediante cita previa, concertada directamente durante as clases ou por e-mail ou ben de modo telemático a través da plataforma “ Teams”
Docencia non presencial: 51 horas. A docencia non presencial inclúe o estudo persoal do alumno para revisión dos conceptos e consulta da bibliografía, elaboración das tarefas encomendadas polos profesores, preparación das clases interactivas e do exame.

A asistencia ás clases expositivas e interactivas é fundamental para o seguimento e superación da materia. O estudo dos documentos recomendados para cada tema tamén se considera imprescindible para superar a materia. Así mesmo os alumnos deberán seguir as indicacións do profesorado e estudar diariamente os conceptos tratados nas clases.