Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de docencia Galego (100%)
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Filosofía
Centro Facultade de Filosofía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1) Incentivar o coñecemento e lectura dalgúns autores e textos fonte que foron ou son clave na reflexión filosófica sobre a historia en relación
aos tres eixos sobre os que se fará virar esta materia: (a) Progreso- Nihilismo, (b) Modernidade-Posmodernidade, (c) Pensamento débil-Racionalidade.
2) Comprender cales son as vías de reflexión posibles dentro da Filosofía da Historia.
3) Pasar a practicar, de feito, polo menos una destas vías, (a) despois de comprender, fronte á actual confusión desta materia con outras materias de denominación semellante, que é e que non é Filosofía da Historia e ( b) como medio idóneo para irse facendo cun certo criterio valorativo, ben fundado, sobre o actual rumbo que leva a nosa historia.
Tema 1. A Historia na Antigüidade e no Renacemento.
Tema 2. A nova experiencia da Historia na modernidade: de Vico a Kant.
Tema 3. O Romanticismo: do espírito do pobo de Herder ao espírito absoluto de Hegel.
Tema 4. A historia segundo o materialismo histórico.
Tema 5. O historicismo.
Tema 6. A historia para a Escola de Frankfurt: Benjamin e Adorno.
Tema 7. A fin da historia na postmodernidade.
Bibliografía básica.
Selección de textos para cada sesión interactiva facilitada no campus virtual.
Bibliografía complementaria.
Manuais:
Benavides, M. (1994). Filosofía de la historia. Síntesis.
Muñoz, J. (2010). Filosofía de la historia. Origen y desarrollo de la conciencia histórica. Biblioteca Nueva.
Reyes-Mate, M. (1993). Filosofía de la historia. Trotta.
Por temas:
Tema 1. A Historia na Antigüidade e no Renacemento.
Fontes:
De Hipona, A. (2007). Ciudad de Dios. Volumen I: Libros I-VIII. Editorial Gredos.
De Hipona, A. (2012). Ciudad de Dios. Volumen II: Libros VIII-X. Editorial Gredos.
Secundaria:
Koselleck, R. (1979/1993). “Historia magistra vitae” en Futuro pasado, Paidós, pp. 41-66.
Dujovne, L. (1958). La Filosofía de la historia en la Antigüedad y en la Edad Media. Galatea / Nueva Visión.
Tema 2. A nova experiencia da Historia na modernidade: de Vico a Kant.
Fontes:
Condorcet (1795/1980).B osquejo de un cuadro histórico de los progresos del espíritu humano. Editora nacional.
Kant, I. (1784/2006).Ideas para una historia universal en clave cosmopolita y otros escritos sobre Filosofía de la Historia. Editorial Tecnos.
Montesquieu, (1734/2020). Consideraciones sobre las causas de la grandeza y decadencia de los romanos. Tecnos.
Vico, G. (1725/1995). Principios de ciencia nueva. En torno a la naturaleza común de las naciones. Tecnos.
Voltaire (1756/1990). Filosofía de la historia. Tecnos.
Secundaria:
Sevilla, , J.M. (2010). “El concepto de filosofía de la historia en la Modernidad”, en Manuel Reyes Mate (ed.), Filosofía de la historia, Siglo XXI, pp. 65-84.
Tema 3. O Romanticismo: do espírito do pobo de Herder ao espírito absoluto de Hegel.
Fontes:
Herder, (1774/1982). “Otra filosofía de la historia” en Obra selecta, Alfaguara.
Herder, (1774/2007). Filosofía de la historia para la educación de la humanidad. Espuela de plata.
Hegel, G.W.F. (1821/2017). Fundamentos de la Filosofía del Derecho. Editorial Tecnos.
Hegel, G.W.F. (1830/2017). Enciclopedia de las ciencias filosóficas. Abada.
Hegel, G.W.F. (1837/2013). Introducción general y especial a las "Lecciones sobre la filosofía de la historia universal". Alianza Editorial.
Hegel, G.W.F. (1833-36/2012). Introducción a la historia de la filosofía. Escolar y Mayo.
Secundaria:
Brauer, D.: "La filosofía idealista de la historia", en Reyes Mate (ed.): Filosofía de la historia, op. cit., pp. 85-118.
Hyppolite, J. (1968). Introducción a la Filosofía de la historia de Hegel. Calden.
Marcuse, H. (1941/2017). Razón y revolución. Alianza editorial.
Marquard, O. “Historia universal e historia multiversal”. En Apología de lo contingente, Institució Alfons el Magnànim, Valencia, 2000, pp. 69-88.
García-Morán, J. (2000). “Frágil idea de humanidad”. Revista Internacional de Filosofía Política, nº 15 (julio), pp. 73-98.
Tema 4. A historia segundo o materialismo histórico.
Fontes:
Marx, K. (2012). Textos de filosofía, política y economía. Manuscritos de París. Manifiesto del Partido Comunista. Crítica del Programa de Gotha. Madrid: Gredos.
Secundaria:
Habermas, J. (1963/2008) : "Presuposiciones de una filosofía de la historia materialista", en Teoría y Praxis. Estudios de filosofía social, Tecnos, pp. 258-266.
Muñoz, J. (2010). "Karl Marx". En Filosofía de la historia. Origen y desarrollo de la conciencia histórica, Biblioteca Nueva, pp. 238-254.
Tema 5. O historicismo.
Fontes:
Dilthey, W. (1903/1978). "Prólogo" en Introducción a las Ciencias del Espíritu.Fondo de
cultura económica. Tomo I.
Secundaria:
Molina, F. (2004). Dilthey, historia y filosofía. Studia Poliana, nº. 6., pp. 49-61.
Tema 6. A historia para a Escola de Frankfurt: Benjamin e Adorno.
Fontes:
Benjamin, W. (1940/2007). “Sobre el concepto de historia”. En Obras completas. Libro II, vol. 1. Abada.
Adorno, Th., Horkheimer, M. (1944/2018). Dialéctica de la Ilustración. Trotta.
Adorno, Th. (2019). Sobre la teoría de la historia y de la libertad. Eterna Cadencia Editora.
Secundaria:
Zamora, J., Maiso, J. (2021), “Estudio introductorio” a Walter Benjamin. Tesis sobre el concepto de historia y otros ensayos sobre historia y política. Alianza editorial, pp. 9-62.
Zamora, J.A. (2019), “Th. W. Adorno: filosofía frente a la catástrofe" en Sociología Histórica: Revista de investigación acerca de la dimensión histórica de los fenómenos sociales, nº. 10, 2019, pp. 464-480.
Tema 7. A fin da historia na postmodernidade.
Fontes:
Lyotard, J-F. (1986/1995). La postmodernidad explicada a los niños. Gedisa.
Lyotard, J-F. (1979/1987). La condición postmoderna: informe sobre el saber. Cátedra.
Fukuyama, F. (1992/2015). ¿El fin de la Historia? y otros ensayos. Alianza Editorial.
Derrida, J. (1993/2012). Espectros de Marx. El Estado de la deuda, el trabajo del duelo y la nueva internacional. Trotta.
Secundaria:
García-Morán, J. (2015). "El gran relato rehabilitado: Francis Fukuyama y el fin de la Historia". En Francis Fukuyama: ¿El fin de la Historia? y otros ensayos, Alianza Editorial. pp. 9-49.
Anderson, P. (1996). Los fines de la historia. Anagrama.
BÁSICAS E XERAIS
CG1 - Que os/as graduados/ as posúan e comprendan os coñecementos propios da Filosofía como saber, incluíndo as súas doutrinas, teorías, métodos e aplicacións, ao nivel proporcionado polos textos académicos, con referencia a achegas investigadoras recentes.
CG2 - Que saiban aplicar eses coñecementos para identificar, formular e resolver problemas no ámbito da Filosofía, a un nivel xeral e non especializado.
CG4 - Que estean capacitados para continuar a súa formación, en Filosofía e/ou noutros campos do saber, cun elevado grao de autonomía.
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
TRANSVERSAIS
CT01 - De tipo Instrumental: Capacidade de comprensión e interpretación de discursos complexos (escritos e orais), análises e sínteses, traballo conceptual. Capacidade para a exposición e comunicación oral e escrita. Capacidade de xestión da información. Resolución de problemas. Toma de decisións.
CT02 - Persoais: Curiosidade e actividade intelectuais non restrinxidas á filosofía. Capacidade para desenvolverse en contextos culturais e sociais diversos. Boa disposición para as relacións interpersoais, o diálogo intelectual e o traballo cooperativo. Razoamento crítico e compromiso democrático.
CT03 - Sistémicas: Capacidade para a aprendizaxe autónoma. Receptividade e capacidade de resposta #ante novas situacións. Creatividade. Coñecemento doutras culturas e costumes. Iniciativa e espírito emprendedor. Motivación pola calidade. Especial sensibilidade cara a problemas de igualdade ambientais.
ESPECÍFICAS
Os contidos desta materia contribúen á adquisición das seguintes competencias propias do título:
CE2 - Saber explicar eses coñecementos e estar en condicións de aprender a ensinalos, posto que non se trata de memorizar os contidos, senón de saber localizar e discutir as ideas básicas.
CE3 - Saber ampliar e poder desenvolver ulteriormente eses coñecementos por medio da investigación, posto que se propón efectuar un traballo de investigación de aprofundamento nalgún dos temas.
CE6 - Saber expresarse, comunicar, debater e dialogar, posto que se pretende que os alumnos fagan exposicións sobre os contidos e participen nas aulas.
CE7 - Capacidade para organizar a información, tomar decisións, expor e resolver problemas, posto que os contidos serán transmitidos mediante a proposta de problemas e preguntas a resolver, non unicamente como doutrinas.
TRABALLO PRESENCIAL NAS AULAS (51h.)
24h. Expositivas. As sesións expositivas serán desenvoltas polo docente e nelas presentarase o tema a estudar nesa semana.
24h. Interactivas. O docente chamará aleatoria e a dous ou tres alumnos para que expoñan individualmente o texto programado para esa sesión durante 15-20 minutos.
3h. Titorías. Nas sesións de titoría en aula prepararanse as presentacións e o traballo final.
TRABALLO NON PRESENCIAL (99h.)
20h. Lectura semanal do texto programado para a sesión interactiva.
9h. Preparación de exposicións sobre os textos (lectura do texto e elaboración dun esquema).
30h. Elaboración de traballo
50h. Preparación de exame final. Estudo dos temas.
CONTINUA.
ALUMNADO ORDINARIO.
PRIMEIRA OPORTUNIDADE E SEGUNDA OPORTUNIDADE.
Exame 40%
Traballo 30%
Presentación 1 15%
Presentación 2 15%
Para ter dereito á avaliación continua é necesario asistir ao 80% das sesións interactivas.
Antes da data do exame será publicado un listado na aula virtual coas persoas que por razón de faltas de asistencia perden o dereito á avaliación continua.
NON CONTINUA
ALUMNADO CON DISPENSA DE ASISTENCIA A CLASE E ALUMNADO REPETIDOR.
PRIMEIRA E SEGUNDA OPORTUNIDADE.
Exame 70%
Traballo 30%
Traballo de investigación.
Tamaño: 3500-4000 palabras (en ningún caso o arquivo pode incluír en total máis de 4000 palabras).
Portada co título do traballo, autores/as, d(n)i, correo electrónico, curso, materia e ano académico.
Índice:
1. Obxectivo/Hipótese do traballo.
2. Desenvolvemento.
3. Conclusión. Farase un resumo dos resultados acadados e unha valoración crítica argumentada.
4. Bibliografía.
Aspectos a avaliar nos traballos.
Ortografía e sintaxe, participación, desenvolvemento, conclusión, bibliografía. Aparecerán máis detalladamente no campus virtual ao entrar na tarefa.
Entrega do traballo.
Primeira convocatoria. Último día do calendario lectivo do primeiro semestre (23h59).
Segunda convocatoria. Último día do calendario lectivo do segundo semestre (23h59).
Entregarase na tarefa habilitada no campus virtual.
NOTA. Aqueles traballos de baixa calidade lingüística serán cualificados directamente como suspensos. Ademais da instalación dun corrector ortográfico de galego no procesador de textos, aconséllase a impresión en papel e a revisión en grupo sobre o papel do texto. Valorarase positivamente realizar os traballos e as presentacións en galego.
Presentacións nas sesións interactivas
Os alumnos deberán ler os textos programados para cada sesión. O docente chamará aleatoriamente a dúas ou tres persoas en cada sesión para que fagan unha exposición individual duns 15-20 minutos de duración sobre o texto programado para esa semana. Poderán ter o texto diante coas súas anotacións e subliñados ou un esquema no que apoiarse, mais non poderán ler.
Deberán aclarar a estrutura do texto, expor as ideas principais e desenvolver un comentario crítico final. Todo alumno será chamado como mínimo dúas veces ao longo do semestre. Cada presentación será puntuada con 0.5, 1 ou 1.5 puntos.
Aspectos a avaliar nas presentacións.
Ideas principais, claridade, comentario crítico.
Aparecerán máis detalladamente no campus virtual ao entrar na tarefa.
Exame
O exame versará sobre os contidos das sesións expositivas e interactivas.
Estímase como tempo mínimo de dedicación para superar a materia aproximadamente o dobre do horario lectivo (dúas horas de estudo por cada hora lectiva). Enténdese por tempo de estudo o tempo de relectura das notas tomadas na aula, de ampliación mediante a lectura das obras de consulta, elaboración de resumos, traballos, etc.
(1) Lectura semanal dos textos a traballar nas sesións interactivas.
(2) Preparación das exposicións.
(3) Consulta de dúbidas na clase ou nas titorías.
(4) Completar os apuntes das clases expositivas coa lectura da bibliografía recomendada.
(5) Participar activamente nas sesións expositivas e interactivas.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Francisco Conde Soto
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Teléfono
- 881812515
- Correo electrónico
- francisco.conde [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Alexandre Iglesias Rodriguez
- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Correo electrónico
- alexandreiglesias.rodriguez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral USC
| Luns | ||
|---|---|---|
| 11:00-12:30 | Grupo /CLE_01 | Seminario Butler (108) |
| Mércores | ||
| 09:30-11:00 | Grupo /CLE_01 | Seminario Butler (108) |
| 24.01.2024 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |
| 24.01.2024 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 2 |
| 21.06.2024 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |
| 21.06.2024 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 2 |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| CONDE SOTO, FRANCISCO | Galego |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| CONDE SOTO, FRANCISCO | Galego |
| IGLESIAS RODRIGUEZ, ALEXANDRE | Galego |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| CONDE SOTO, FRANCISCO | Galego |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| CONDE SOTO, FRANCISCO | Galego |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| CONDE SOTO, FRANCISCO | Galego |
| Docente | Idioma |
|---|---|
| CONDE SOTO, FRANCISCO | Galego |