Práctica xurídica tributaria, constitucional, internacional e da Unión Europea: asesoramento e litigación

A formación nesta materia ten por obxecto que o/a alumno/a adquira os coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes necesarias para que teña sempre presente as implicacións tributarias e fiscais que implica o exercicio profesional da avogacía, tanto en relación ás obrigacións tributarias da profesión de avogado/a como das actuacións xurídicas que leve a cabo por encargo do cliente/s.

Tamén se pretende que o alumnado adquira os coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes suficientes en materia de dereito constitucional, en particular en todo o relativo á estrutura e funcionamento do Tribunal Constitucional e os procesos de amparo e de inconstitucionalidade, en canto instrumentos xurídicos dos que pode ter que facer uso no seu exercicio profesional.

Finalmente, o/a alumno/a debe manexar con certa fluidez a estrutura e o funcionamento do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos e do Tribunal de Xustiza da Unión Europea, en particular os seus procedementos e a incidencia da xurisprudencia dos devanditos tribunais sobre o dereito interno, dado que hoxe en día a defensa dos dereitos das persoas transcende o ámbito das xurisdicións nacionais.

En concreto, preténdese que o alumnado:
- Coñeza e manexe o esquema do sistema tributario español, tanto no relativo aos tributos estatais como transferidos ou propios da comunidade autónoma, así como os locais.
- Coñeza a repercusión que os tributos teñen nos distintos ámbitos do dereito, e en particular no exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría.
- Manexe a liquidación e xestión dos tributos, e a contabilidade como Fonte para a liquidación dos mesmos e de información da situación económico-financeira do despacho.
- Teña coñecemento e práctica do procedemento tributario, tanto administrativo como xudicial, e as súas características especiais.
- Coñeza as diferentes actuacións que son propias do profesional de Procuradoría como xestor económico do proceso, tanto en relación á xestión de cobranzas en nome do seu cliente, como dos pagos que debe realizar.
- Coñeza, comprenda e manexe o sistema de xurisdición constitucional español.
- Coñeza os elementos útiles para a Avogacía e a Procuradoría referidos á xurisdición constitucional.
- Coñeza, comprenda e manexe o sistema de protección dos dereitos humanos en Europa, e sexa capaz de detector os elementos útiles para a Avogacía e a Procuradoría.
- Coñeza, comprenda e manexe o sistema de xustiza da Unión Europea, e sexa capaz de detector os elementos útiles para a Avogacía e a Procuradoría.
- Desenvolva habilidades de redacción de distintos tipos de escritos e documentos en materia tributaria, constitucional e de defensa internacional dos dereitos.
- Sexa capaz de elixir o tipo de actuación máis adecuada ás distintas situacións relacionadas cos problemas expostos entre os poderes públicos e os cidadáns.
- Coñeza e sexa capaz de integrar a defensa e protección dos dereitos, no marco das relacións entre os cidadáns, entidades xurídicas e outras partes interesadas coa administración pública, en especial coa administración tributaria e as institucións da Unión Europea.

Parte I. DEREITO TRIBUTARIO
1. Procedementos tributarios: a) A xestión tributaria: Iniciación do procedemento. Comprobación. Obtención de información; b) A inspección dos tributos. Facultades da inspección, en especial a entrada no domicilio do contribuinte e o acceso a equipos informáticos; c) O procedemento de recadación; d) O procedemento sancionador; e) Os procedementos de revisión. Recursos e reclamacións: Recurso de Reposición. Reclamación económico-administrativa. Procedementos especiais de revisión. Prescrición e caducidade.
2. A defensa xurídica do contribuínte, referencia ao Consello para a Defensa do Contribuínte. Especialidades da materia tributaria na orde xurisdicional contenciosa-administrativa.
3. A fiscalidade dos actos, negocios e contratos que realicen os profesionais da Avogacía e de Procuradoría a favor dos seus clientes. Referencia aos diferentes tipos de impostos estatais, autonómicos e locais e a súa repercusión nas operacións habituais. En especial, a fiscalidade no dereito de familia e na crise matrimonial. Trasmisión da empresa familiar e reestructacións empresariais; a) Impostos estatais e cedidos ás comunidades autónomas: IRPF. Imposto sobre sucesións e doazóns. Imposto sobre transmisións patrimoniais e actos xurídicos documentados. Imposto sobre sociedades. IVE; b) Os tributos propios da Comunidade Autónoma de Galicia. Tributación das figuras de dereito foral galego, en especial, a tributación do pacto de vitalicio, do pacto de mellora e da apartación; c) Impostos locais: Imposto sobre actividades económicas. Imposto sobre bens inmobles. Imposto sobre o incremento de valor dos terreos de natureza urbana. Imposto sobre construcións, instalacións e obras. Imposto sobre vehículos de tracción mecánica.
4. A Unión Europea e a Fiscalidade: a) Harmonización fiscal; b) Limitacións á soberanía tributaria dos Estados membros; c) Os instrumentos da harmonización fiscal e os seus efectos. Control; d) Situación tributaria española en relación coa UE.
5. Contabilidade para profesionais da Avogacía e da Procuradoría: a) Conceptos xerais de contabilidade; b) Contas anuais. Documentos que as conforman. Obrigacións formais e esixencias legais; c) Como interpretar a información que contén un balance e unha conta de perdas e ganancias; c) Contabilidade e aspectos económicos nun procedemento concursal; d) Contabilidade nun despacho profesional.

Parte II. FISCALIDADE DO PROFESIONAL DA AVOGACÍA E DA PROCURADORÍA.
1. Exercicio individual. Obrigacións tributarias: a) Tributación directa: IRPF. Supostos prácticos; b) Tributación indirecta: IVE. Supostos prácticos.
2. Exercicio colectivo. Obrigacións tributarias: Imposto de sociedades. Outros impostos; a) Colectividade sen personalidade xurídica; b) Sociedades mercantís: IAE: Exención por cifra de negocio. Imposto de sociedades: rendas que gravan; ITP e AJD: Operacións mercantís que gravan.
3. Planificación fiscal: Análise das vantaxes e desvantaxes de cada unha das opcións existentes para desenvolver a profesión.
4. Obrigacións contables e formais: a) Obrigacións formais de carácter tributario: Declaracións censuais. Declaracións informativas e resumos anuais, autoliquidacións e comunicacións.; b) Obrigacións contables: Libros obrigatorios; c) Conservación da documentación; d) Follas de encarga e facturas: requisitos; e) Provisión de fondos e suplidos; f) Custas procesuais.

Parte III. O PROFESIONAL DA PROCURADORÍA COMO XESTOR ECONÓMICO DO PROCESO.
1. Xestión de cobranzas: a) Cantidades recoñecidas en resolución ou transacción; b) Consignación de caucións, depósitos, fianzas, sancións e multas etc.; c) Facturas de mediadores e árbitros, profesionais etc.; d) Gastos de depósito e custodia de mobles, indemnizacións a testemuñas, minutas a notarios e rexistradores; e) Provisións de avogados, contadores, peritos; f) Taxas xudiciais, de diarios oficiais, institucións arbitrais, institución de mediación, locais; g) Outros…
2. Xestión de pagos: a) Cantidades liquidadas en favor do representado: xuros; b) Cantidades recoñecidas en favor do representado: principal; c) Cantidades taxadas en favor do representado: custas; d) Devolucións de depósitos, taxas, impostos, caucións, fianzas, remanentes…; e) Procedemento de devolución de pagos indebidos de natureza tributaria; f) Outros.
3. A incidencia tributaria dos gastos procesuais.

Parte IV. PROCESOS ANTE O TRIBUNAL CONSTITUCIONAL
1. A xurisdición constitucional. Orixe, evolución, lexitimación
2. O Tribunal Constitucional español: a) Natureza; b) Funcionamento; c) Parámetro de control; d) Competencias; c) Sentenzas.
3. O control de constitucionalidade das leis: control abstracto e control concreto. Especial referencia á cuestión de inconstitucionalidade.
4. A defensa dos dereitos fundamentais.
5. O recurso de amparo: a) Natureza e ámbito de aplicación. Especial referencia aos dereitos á tutela xudicial efectiva, defensa, dobre instancia, igualdade e prazo razoable; b) Obxecto da protección constitucional no proceso de amparo. A pretensión de amparo constitucional; c) As diversas modalidades do recurso de amparo, en particular, o recurso de amparo contra actos do Poder Xudicial; d) Tramitación do recurso de amparo: O requisito do esgotamento da vía previa. Competencia, lexitimación, postulación, prazo para a interposición, requisitos da demanda e documentos, vista das actuacións, alegacións etc. Especial referencia ás causas de inadmisión e ao incidente de suspensión do acto ou resolución recorrida; e) A sentenza no proceso de amparo e os seus efectos; f) O recurso de amparo con carácter previo á xurisdición internacional; g) Colisión entre a xurisdición ordinaria e a xurisdición constitucional.
6. Os conflitos constitucionais. En particular, os conflitos en defensa da autonomía local.

Parte V. DEREITO INTERNACIONAL E DA UNIÓN EUROPEA.
1. O sistema de protección dos dereitos humanos en Europa.
2. Tribunal Europeo de Dereitos Humanos: a) Estrutura e funcionamento; b) Atribucións; c) O procedemento (fase escrita e fase oral). As súas particularidades, especial referencia á representación das partes, o réxime de comunicacións e notificacións e a AJG; d) A execución das sentenzas do TEDH. Xurisprudencia básica para España.
3. Aplicación do Dereito da Unión Europea: a) Fontes do dereito da Unión Europea; b) Principios para a aplicación do Dereito da Unión Europea: Primacía e efecto directo
4. O Tribunal de Xustiza e o Tribunal Xeral da Unión Europea: a) A súa posición institucional; b) Competencias e funcionamento; c) Os recursos directos: Lexitimación, procedemento e efectos; d) A cuestión prexudicial: Lexitimación, procedemento e efectos; e) Aspectos máis relevantes do Regulamento de Procedemento: Representación das partes, costas e AJG. As fases escrita e oral. As diversas modalidades procedementais.

Finalmente, dentro das dispoñibilidades académicas e orzamentarias, formará parte dos contidos desta materia a participación do alumnado en actividades que posibiliten un contacto “in situ” con institucións e profesionais cuxas funcións presentan unha incidencia directa na aplicación do Dereito tributario, constitucional, internacional e da Unión Europea como son a Administración tributaria central e autonómica, o Tribunal Constitucional, o Tribunal europeo de Dereitos humanos, o Tribunal de Xustiza da Unión Europea etc. Trátase con iso de potenciar un coñecemento máis directo e real dos ámbitos nos que os profesionais da Avogacía e da Procuradoría han de desenvolver o seu exercicio profesional.

NORMATIVA:
- Constitución Española.
- Lei Orgánica 2/1979, do 3 de outubro, do Tribunal Constitucional.
- Lei Orgánica 8/1980, do 22 de setembro, de financiamento das comunidades autónomas.
- Lei 16/2022, do 5 de setembro, de reforma do texto refundido da Lei Concursal.
- Lei 17/2010, do 16 de xullo, do réxime de cesión de tributos do Estado á Comunidade Autónoma de Galicia e de fixación do alcance e condicións da devandita cesión.
- Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria.
- Lei 6/2003, do 9 de decembro, de taxas, prezos e exaccións reguladoras da Comunidade Autónoma de Galicia.
- Real Decreto Lexislativo 2/2004, do 5 de marzo, polo que se aproba o texto refundido da Lei Reguladora das Facendas Locais.
- Decreto Lexislativo 1/2011, do 28 de xullo, polo que se aproba o texto refundido das disposicións legais da Comunidade Autónoma de Galicia en materia de tributos cedidos polo Estado.
- Real Decreto 1619/2012 do 30 novembro (Regulamento polo que se regulan os deberes de facturación).
- Real Decreto 1794/2008 do 3 novembro (Regulamento de procedementos amigables en materia de imposición directa).
- Real Decreto 1515/2007, do 16 de decembro, polo que se aproba o Plan Xeral de Contabilidade de pequenas e medianas empresas e os criterios contables específicos para microempresas.
- Real Decreto 1514/2007, do 16 de decembro, polo que se aproba o Plan Xeral de Contabilidade.
- Real Decreto 1065/2007, do 27 de xullo, polo que se aproba o Regulamento xeral das actuacións e os procedementos de xestión e inspección tributaria e de desenvolvemento das normas comúns dos procedementos de aplicación dos tributos.
- Real Decreto 939/2005, do 29 de xullo, polo que se aproba o Regulamento xeral de recadación.
- Real Decreto 520/2005, do 13 de maio, polo que se aproba o Regulamento xeral de desenvolvemento da Lei 58/2003, do 17 de decembro, xeral tributaria, en materia de revisión en vía administrativa
- Real Decreto 2063/2004, do 15 de outubro, polo que se aproba o Regulamento xeral do réxime sancionador tributario.
- Leis e regulamentos de: Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas; Imposto sobre a Renda de non Residentes; Imposto de Sociedades; Imposto sobre o Valor Engadido; Imposto sobre o Patrimonio; lmposto sobre Transmisións Patrimoniais e Actos xurídicos non Documentados; Imposto sobre Sucesións e Doazóns.
- Tratado da Unión Europea.
- Tratado de Funcionamento da Unión Europea.
- Convenio europeo para a protección dos Dereitos Humanos.
- ECHR, Rules of de Court (20.03.2023).
- Regulamento de Procedemento do Tribunal de Xustiza da U.E. (01.01.2020).
- Regulamento de Procedemento do Tribunal Xeral da U.E. (01.04.2023).

Para todos os textos legais de manexo necesario, recoméndase a adquisición daquelas edicións máis recentes que veñan acompañadas dun amplo catálogo de disposicións complementarias.


DOCTRINA: TRIBUTARIO:
ALONSO PÉREZ / POUA SOTO, Manual de contabilidad práctica para juristas (última edición).
BENGOCHEA SALA, J.M.; CARMONA FERNÁNDEZ, N.; CHACÓN JEREZ, D. e al.; Memento Fiscal 2024, Ed. Francis Lefebvre.
CASADO OLLEIRO, G.; LOZANO SERRANO, C.; MARTIN QUERALT, J. y TEJEIRIZO LÓPEZ, J. M.: Curso de Derecho Financiero y Tributario, Ed. Tecnos (última edición). CAYON GALIARDO, A. (dir.), Los Impuestos en España, Ed. Aranzadi, Pamplona (última edición).
MERINO JARA, I (Director): Procedimientos tributarios: aspectos prácticos. Ed. Bosch fiscalidad, (última edición). PÉREZ ROYO, F. (Director); GARCÍA BERRO, F.; PÉREZ ROYO, I; ESCRIBANO LÓPEZ, F.; CUBERO TRUYO, A.; y CARRASCO GONZÁLEZ, F. M.; Curso de Derecho Tributario. Parte Especial, Ed. Tecnos, (última edición).
TRUYO, A. y CARRASCO GONZÁLEZ, F. M.; Curso de Derecho Tributario. Parte Especial, Ed. Tecnos (última edición).

CONSTITUCIONAL:
CAAMAÑO DOMÍNGUEZ et alli, Jurisdicción y procesos constitucionales, MacGraw-Hill (última edición).
FERNÁNDEZ RODRÍGUEZ, J. J. / BRAGE CAMAZANO, J., Los conflictos en defensa da autonomía local: una nueva competencia del Tribunal Constitucional, Revista Aragonesa de Administración Pública, nº 117, 200, pp. 459-502.
FERNÁNDEZ RODRÍGUEZ, J. J., La justicia constitucional europea ante el siglo XXI, Ed. Tecnos, 2ª ed., Madrid, 2007. FERNÁNDEZ RODRÍGUEZ, J. J, Derechos fundamentales. Esquemas para el estudio y materiales de trabajo, Andavira, 2ª ed., Santiago de Compostela, 2018.
FERNÁNDEZ RODRÍGUEZ, J. J. / GUDE FERNÁNDEZ, A., La reforma del trámite de admisión del recurso de amparo, en PÉREZ TREMPS, P (coord.), La reforma del Tribunal Constitucional, Tirant lo Blanch, Valencia, 2007.
GIMENO SENDRA, V / MORENILLA ALLARD, P., Los procesos de amparo, Ed. Colex (última edición).
TENORIO SÁNCHEZ, P., El recurso de amparo ante el Tribunal Constitucional. Perspectivas de reforma, Ed. Wolters Kluwer, (última edición).

DERECHO INTERNACIONAL Y DE LA UNIÓN EUROPEA:
BERMEJO GUTIERREZ, N., La reforma del Tribunal General de la Unión Europea. Remodelando la arquitectura jurisdiccional de la U.E., Revista Española de Derecho Europeo, nº 61, 2017.
Council of Bars and Law Societies of Europe: Guía para abogados ante el TEDH, Bruselas, 2014.
MORTE, C.; Cómo presentar una demanda ante el Tribunal Europeo de Derechos Humanos, Ed. Tirant, 2014.
TEDH: Guía práctica sobre admisibilidad, Estrasburgo, 2022.
Reglamento procedimiento y normas prácticas de funcionamiento del Tribunal General (versión consolidada 2023).
SARMIENTO RAMÍREZ-ESCUDERO, D., El Derecho de la Unión Europea, Ed. Marcial Pons, Madrid, 4ª ed. 2022.

Nas clases, o profesorado irá anunciando, con suficiente antelación, a bibliografía (doutrina, xurisprudencia e textos legais) que vaia sendo precisa para un maior aproveitamento dos ensinos.

BASES DE DATOS: Os estudantes poden acceder a xurisprudencia e a outros recursos a través das bases de datos máis habituais que lles proporciona o servizo de biblioteca da USC e do ICA Santiago. Entre elas, son de uso frecuente Westlaw-Aranzadi, Tirant en liña, A Lei Dixital etc.

Co estudo da "Práctica Xurídica Tributaria" o alumnado obterá os coñecementos, habilidades e destrezas que lle permitirán ter unha visión global do sistema tributario español e, en particular das principais obrigacións tributarias que implica, tanto o exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría, como da incidencia dos tributos nas actuacións máis cotiás que se realizan baixo a supervisión profesional, tales como redacción de contratos, constitución, modificación ou extinción de sociedades, actuacións relacionadas co dereito sucesorio etc., o que lle permitirá un asesoramento máis completo e eficaz aos seus clientes. Tamén se lle dará a coñecer ao alumnado o labor que desenvolve o profesional da Procuradoría como xestor económico do proceso, tanto no relativo ás cobranzas que realiza en nome do seu cliente, como aos pagos que debe realizar.

Co estudo da "Práctica Xurídica Constitucional" o alumnado obterá os coñecementos, habilidades e destrezas básicas que lle permitirán ter unha visión da primacía e influencia da Constitución e da xurisprudencia constitucional sobre as distintas materias xurídicas que se analizan noutras materias da titulación, á vez que coñecerá os diferentes procesos que se tramitan ante o Tribunal Constitucional, con especial énfase no recurso de amparo e a cuestión de inconstitucionalidade.

Co estudo da "Práctica Xurídica Internacional e da Unión Europea" o alumnado obterá os coñecementos, habilidades e destrezas básicas que lle permitirán ter unha visión clara da importancia do dereito comunitario e do sistema xudicial da Unión Europea; e, en particular, da influencia das resolucións do TEDH e do TJUE en situacións reais de orde interna. Polo que se refire o dereito tributario, analizarase a influencia do TJUE na imposición española.

Ademais, o manexo dos textos legais, da xurisprudencia e da doutrina familiarizarao coa terminoloxía específica da materia e facilitaralle unha mellor comprensión dos textos xurídicos, o que sen dúbida contribuirá a unha mellor claridade expositiva e tecnicamente correcta.

Coa súa participación nas clases e a realización das actividades programadas polo profesorado, obterá unha visión global dos problemas forenses que presentan as institucións estudadas, e comprobará a súa aplicación en situacións reais, así como as distintas formas de interpretación das normas xurídicas. Estas prácticas proporcionaranlle os coñecementos necesarios para elaborar e presentar unha decisión xuridicamente fundada, para redactar documentos xurídicos sinxelos, o que lle facilitará tamén as competencias básicas para expoñer os seus coñecementos cun dominio axustado das habilidades orais e escritas.

Máis concretamente:

Coñecementos
Con02: Coñecer e ser capaz de integrar a defensa e a postulación dos dereitos dos clientes no marco dos sistemas de tutela xurisdicionais nacionais e internacionais.
Con03: Coñecer as diferentes técnicas de composición de intereses, análises de problemas e toma de decisións profesionais, identificando a parcela do Dereito na que se residencia; e saber atopar solucións a problemas mediante métodos alternativos á vía xurisdicional.
Con06: Coñecer as técnicas procesuais e ser capaz de executar cuantos actos encoméndenlles ou para cuxa realización estean facultados nas distintas ordes xurisdicionais, con especial atención aos prazos, actos de comunicación, medios de impugnación, execución e vías de constrinximento.
Con07: Coñecer as técnicas, tanto para a elaboración de documentos profesionais e procesuais de contido diverso, como para ter unha intervención, fluída, correcta e acertada, nas actuacións orais propias do exercicio profesional.
Con11: Coñecer e aplicar as técnicas dirixidas á identificación e liquidación de honorarios, dereitos arancelarios, obrigacións tributarias, de constitución de depósitos xudiciais e de atención de cuantos gastos e costas sexan necesarios para garantir a efectiva tutela xudicial dos dereitos dos seus representados ou defendidos.

Habilidades ou destrezas
H/D03: Posuír habilidades que permitan aplicar os coñecementos especializados adquiridos na licenciatura ou o grao, ao exercicio profesional ante tribunais ou autoridades públicas, así como nas funcións de asesoramento.
H/D05: Desenvolver destrezas e habilidades para a elección da estratexia correcta para a defensa dos dereitos da clientela, tendo en conta as esixencias dos distintos ámbitos da práctica profesional, incluída a conveniencia de propiciar solucións negociadas aos conflitos e de preocuparse, no seu caso, pola execución das resolucións favorables ao cliente; sendo capaz de transmitir, de modo claro e fundamentado, as razóns e argumentos que sustentan unha determinada posición xurídica.
H/D07: Desenvolverse con soltura nos distintos trámites dos procedementos máis habituais que son propios das diferentes ordes xurisdicionais, valorando en cada caso a viabilidade de acudir ao que resulte máis adecuado aos intereses do cliente.
H/D11: Aplicar as técnicas de redacción con fluidez en documentos profesionais e procesuais de contido diverso; e de realización das intervencións orais máis habituais no exercicio profesional, segundo as particularidades do caso ou do procedemento de que se trate.
H/D12: Afacerse a analizar con determinación as resolucións procesuais, para valorar a posible impugnación desde o óptica risco-beneficio, e elixir, no seu caso, o medio máis adecuado de entre os contemplados pola normativa de aplicación.

Competencias
Comp01: Saber identificar conflitos de intereses e coñecer as técnicas para a súa resolución; establecer o alcance do segredo profesional e da confidencialidade, e preservar a independencia de criterio.
Comp02: Saber identificar os requirimentos de prestación e organización determinantes para o asesoramento xurídico e a representación procesual.
Comp03: Coñecer e saber aplicar na práctica a contorna organizativa, de xestión e comercial da Avogacía e da Procuradoría; así como o seu marco xurídico asociativo, fiscal, laboral e de protección de datos de carácter persoal.
Comp04: Desenvolver a capacidade para elixir os medios máis adecuados que ofrece o ordenamento xurídico para o desempeño dunha defensa e representación técnica de calidade.
Comp06: Adquirir un manexo suficiente en todas aquelas materias de dereito substantivo, incluído o dereito autonómico, que debe aplicar con máis frecuencia o profesional da Avogacía na solución xudicial e extraxudicial de conflitos xurídicos.
Comp07: Saber expoñer, de forma oral e escrita, feitos; e extraer argumentalmente consecuencias xurídicas, en atención ao contexto e ao destinatario ao que vaian dirixidas, de acordo no seu caso coas modalidades propias de cada ámbito procedemental.
Comp13: En xeral, desenvolver as competencias e habilidades necesarias para o exercicio da Avogacía e, no seu caso, da Procuradoría.

Para conseguir que o alumnado do Máster adquira os coñecementos, competencias e habilidades/destrezas esixidas e os obxectivos propostos, a metodoloxía e a programación basearanse nunha formación activa e participativa, e na asimilación progresiva de experiencias (“aprender facendo”) e razoamentos xurídicos.

Desta maneira, partindo da bagaxe teórica que os/as licenciados/as e graduados/as en Dereito adquiriron na Facultade, perséguese que o profesorado se centre nas cuestións prácticas máis relevantes relacionadas cos contidos da materia que expón o exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría, tratando que o alumnado adquira as habilidades e as regras esenciais do usus fori.

A metodoloxía docente centrarase en potenciar todas as capacidades do alumnado, principalmente as competencias, habilidades, técnicas e actitudes necesarias para o exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría. Búscase conseguir un cambio de mentalidade importante no alumnado, pasando de ser simple espectador pasivo a converterse en protagonista activo dá a súa propia formación. Igualmente, preténdese ofrecer un trato o máis personalizado posible, para conseguir unha formación de calidade.

Trátase de axudar ao alumnado a que "aprendan a aprender" as claves para resolver calquera problema que se lles presente relacionado cos contidos da materia, tanto no ámbito substantivo como no procesual, cuxo contido básico dáse por suposto, dada a súa condición de licenciados/graduados en Dereito.

Seguirase con preferencia o método do caso (“estudos de casos”), como medio para que o alumnado alcance os obxectivos previstos. Traballarase con casos, extraídos ou inspirados, de/na realidade, coas súas diferentes variables e co tratamento da xurisprudencia e doutrina. Cando a materia precíseo, combinaranse outros métodos, como presentación en aula de exercicios, seminarios, debates sobre resolución de problemáticas etc. Ademais das simulacións, empregaranse outras técnicas cos que o alumnado leve a cabo as mesmas actividades que despois deberá realizar como profesional da Avogacía ou da Procuradoría, sempre baixo un prisma eminentemente práctico e deontolóxico.

Tamén se asesora ao alumnado sobre as técnicas que ha de empregar cando exerza a profesión, tanto no ámbito xudicial como extraxudicial, sen esquecer o enfoque global da profesión. Prestarase especial atención aos aspectos de máis interese profesional, atendida a frecuencia coa que se presentan na vida profesional diaria.

Por tanto, a análise e a resolución dos asuntos/casos por parte do alumnado, a elaboración de escritos profesionais, procesuais e extraxudiciais, a preparación de informes/ditames, de alegacións e interrogatorios orais, as simulacións de actuacións profesionais e procesuais tanto escritas como orais, o traballo tutelado… son os sistemas habituais de traballo.

Isto significa que o alumnado debe responsabilizarse de preparar adecuadamente os contidos concretos que serán obxecto de análise nas clases (“estudo e traballo previo”), así como de resolver de maneira autónoma os casos e actividades que o profesorado lles formule.

Deste xeito, as actividades formativas que se realizarán na aula con presenza do profesorado consistirán en:

• Docencia expositiva (clase maxistral combinada con actividades de contido práctico):

Utilizarase para actividades presenciais que non requiren unha participación activa e constante dos estudantes.
Poderán ter diferentes formatos (exposicións orais, intercambio de opinións, debates, procura de información polo alumnado, exposicións do alumnado etc.)/ etc.) e contarán con apoio de medios audiovisuais e informáticos, á vez que se procurará a maior implicación do alumnado.

Habitualmente, realizarase unha breve introdución ás cuestións máis relevantes que, desde a óptica da práctica, presenta cada tema. Expoñeranse os supostos prácticos a resolver, os temas ou cuestións a expoñer/debater e os traballos/tarefas a realizar.
Inclúense aquí tamén a realización de diferentes probas aleatorias como preguntas test, resolución de problemas/casos etc.

Con todo, o recurso á docencia expositiva non será o máis empregado na materia, dado o carácter eminentemente práctico e profesionalizante desta, e as competencias, coñecementos e habilidades/destrezas que debe adquirir o alumnado, dirixidas ao exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría.

• Docencia interactiva.

Será o recurso máis habitual e consistirá na organización de actividades presenciais que buscan ou requiren unha participación activa e constante dos estudantes, a partir dun estudo previo.

Realizaranse actividades tipo: seminarios; estudo, discusión e resolución de casos prácticos; resolución de problemas; exposición de traballos; procura de información (normativa, xurisprudencia e doutrina) relevante; prácticas en aula informática; simulacións de actuacións profesionais, escritas e orais etc.

Inclúense tamén actividades consistentes visitas de traballo a órganos, institucións e oficinas públicas de interese para o exercicio profesional, e de avaliación do tipo: en aula de informática mediante sistemas de docencia virtual, exposición de traballos, memorias etc.

Tanto nas clases expositivas como interactivas utilizarase o método do caso, que consiste na descrición dunha situación concreta con finalidades pedagóxicas para aprender a razoar e a aplicar os coñecementos teóricos. O caso proponse a un grupo-clase para que individual e/o colectivamente sométano á análise e á toma de decisións. Ao utilizar o método do caso preténdese que o alumnado estude a situación, defina os problemas, chegue ás súas propias conclusións sobre as accións que habería que emprender, contraste ideas, deféndaas e as reelabore con novas achegas.

• Titorías.

Están especialmente indicadas para o desenvolvemento de actividades presenciais de orientación, dinamización e seguimento do traballo dos estudantes: orientación e tutela para a realización de traballos, preparación de exposicións, procura e selección de material bibliográfico, revisión de prácticas ou problemas, etc.

En aula, grupos reducidos ou personalizadas, estarán destinadas ao alumnado que as precise e nos temas que revistan unha especial dificultade. Nelas, atenderase ao alumnado para discutir cuestións concretas en relación coas súas tarefas ou para tratar de resolver calquera dificultade relacionada cos contidos e actividades da materia.

Os horarios de titorías serán fixados por cada docente e dados a coñecer con suficiente antelación ao alumnado. En todo caso, á finalización de cada clase o alumnado poderá acordar co docente o momento máis idóneo para recibir o apoio necesario.

En definitiva, a actividade que haberá de desenvolver o alumnado consistirá en:
- Chegar ao coñecemento teórico e práctico dos conceptos e das institucións básicas da materia.
- Procura de materiais: lexislación, xurisprudencia, doutrina, consultas etc.
- Asistencia a xuízos e a outras actividades programadas polo profesorado.
- Resolución de supostos prácticos, elaboración de escritos profesionais e demais actividades de índole similar, tanto de maneira individual como en grupo.
- Aplicación das normas e da xurisprudencia a casos concretos.
- Elaborar traballos, individualmente ou en grupo, sobre contidos da materia.
- Preparar e tomar parte nos debates organizados na aula e nas simulacións de actuacións profesionais que se programen.
- Participar periodicamente nos programas de titorías.

A actividade presencial complementarase con soporte virtual ofrecido a través da plataforma USC VIRTUAL e da plataforma informática da Escola de Práctica Xurídica, por medio das que se fornecerán os materiais referidos aos contidos e aos supostos prácticos das diferentes p artes que configuran a materia; ofreceranse ligazóns ás fontes básicas de coñecemento; recolleranse os traballos realizados polo alumnado; realizaranse probas de autoavaliación; habilitaranse métodos de contacto para titorías virtuais e remitiranse as cualificacións ao alumnado.

Para garantir o aproveitamento por parte do alumnado e constatar o seu progreso na consecución dos obxectivos propios da materia, establécense diferentes sistemas de avaliación, entre os que figuran controis de asistencia e probas, parciais e finais, de carácter eminentemente práctico, que revelen o seu adecuado grao de formación e aprendizaxe.

Por tanto, valorarase o rendemento e as aprendizaxes adquiridas a través dunha combinación equilibrada e variada de actividades de avaliación formativa.

A avaliación formativa debe valorar o esforzo e o progreso na aprendizaxe, así como a adquisición dos coñecementos, competencias e habilidades/destrezas propias da materia, e incentivar unha dedicación constante á asimilación e comprensión dos contidos propios da materia.

Como regra xeral, para avaliar o rendemento do alumnado utilizarase o sistema de avaliación continua, por ser o que mellor contribúe a estimular ao alumnado para seguir o proceso e involucrarse na súa propia formación.

De maneira particular, teranse especialmente en conta os seguintes sistemas de avaliación:

A) Avaliación continua

Serán obxecto de valoración:
• Asistencia presencial e diaria ás clases, que se controlará a través de diferentes medios; esixíndose un mínimo dun 90% de asistencia real para poder ser valorado polo sistema de avaliación continua.
• Participación activa nas clases (realización de preguntas, exposicións orais, debates etc.)/ etc.), a través das diferentes actividades programadas polo profesorado.
• Elaboración de traballos individuais ou en grupo, como redacción de escritos profesionais e forenses, ditames, estudo de casos e resolución de problemáticas, procura de información relevante, etc.
• Probas de preguntas obxectivas (test), de preguntas de desenvolvemento e de preguntas tipo caso práctico (con enunciado).
• Simulacións de actuacións, tanto desde a perspectiva da súa tramitación escrita como oral.

A través das actividades, tarefas e probas anteriores obterase o 100 % da nota final, constituíndo:

- A asistencia constante e puntual ás clases: o 5% da nota final.
- A participación activa nas clases e nas tarefas/traballos encomendados: o 5% da nota final.
- As probas parciais teórico-practicas de coñecementos e habilidades: o 25% da nota final.
- Os traballos escritos e exposicións orais encomendados: o 25% da nota final.
- A proba final teórico-práctica de coñecementos e habilidades: 40%.

Para superar o sistema de avaliación continua e alcanzar a cualificación de aprobado, é necesario, despois de acreditar a porcentaxe de asistencia ás clases indicado anteriormente, evidenciar un coñecemento xeral e equilibrado de toda a materia. Non será posible superar unha materia se o/a alumno/a demostra que descoñece partes esenciais do programa. Ao alumnado que siga o sistema de avaliación continua, a coordinación do Máster comunicaralle con suficiente antelación a súa cualificación, para que, caso de non aprobar por medio deste sistema, poida presentarse ao exame final.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou de probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións.

A efectos da Normativa de Permanencia nas Titulacións de Máster, todas as actividades realizadas, tanto durante como fóra das clases, así como a asistencia ás clases, serán valoradas. Por tanto, para que o/ alumno/a figure como “non presentado" na correspondente convocatoria será necesario que non asista a ningunha clase, non realice ningunha actividade, nin se presente ao exame.

B) Exame final

Para o alumnado que non supere a materia a través do Sistema de avaliación continua establecerase unha proba final.
A finalidade desta proba é comprobar que o alumnado adquiriu os coñecementos, competencias e habilidades/destrezas propias da materia e que é capaz de aplicalas a situacións de índole profesional.

Para acceder á devandita proba final é necesario acreditar unha asistencia real ás clases superior ao 60% das sesións impartidas. Unha porcentaxe inferior de asistencia implica a imposibilidade de poder presentarse ao exame final e, consecuentemente, de superar a materia.

A proba final efectuarase nas datas aprobadas pola comisión académica do Máster, e constará de diferentes exercicios e actividades que evidencien un coñecemento equilibrado da materia, tanto desde unha perspectiva teórico-práctica como exclusivamente práctica.

A este respecto, poderá conter: Preguntas obxectivas (test), preguntas de desenvolvemento, preguntas tipo caso práctico (con enunciado); Simulacións de actuacións, tanto desde a perspectiva dos trámites escritos como orais; Redacción de escritos profesionais e procesuais, e de informes xurídicos; Estudo de casos e resolución de problemáticas; Procura de información relevante; etc.

O alumnado que acredite imposibilidade sobrevinda de asistir ás clases poderá solicitar dispensa de asistencia. En tal caso, corresponderá á comisión académica do máster decidir acerca de dita solicitude. Para iso, a comisión deberá valorar especialmente, entre outros aspectos, se os coñecementos, habilidades e actitudes que o alumnado debe adquirir coa materia esixen necesariamente a asistencia presencial, á vista do seu contido eminentemente práctico, a metodoloxía empregada, as actividades para realizar etc. Como regra xeral, todas as materias do máster presentan un elevado compoñente práctico, que esixe a presenza do alumnado para adquirir as competencias esixidas e os obxectivos propostos.

No caso de ser concedida dispensa de asistencia ás clases, o profesorado da materia deberá encomendar ao alumnado a realización das tarefas alternativas que considere necesarias para garantir a aprendizaxe, en condicións semellantes ao esixido ao resto dos compañeiros/as, entre as que se poderá incluír tamén a realización dun exame.

C) Revisión de exames

En cumprimento da normativa da USC, a coordinación do Máster publicará, no taboleiro de anuncios da Escola de Práctica Xurídica, a lista coa cualificación final de cada alumno/a en os dez días seguintes á realización do exame final, con indicación da data e horario na que o alumnado poderá exercitar o seu dereito de revisión para percibir o seu nivel de coñecementos e de carencias. En todo caso, esta revisión terá sempre lugar dentro dos dez días seguintes á publicación das cualificacións.

A publicación de cualificacións poderá substituírse polo envío das mesmas de maneira telemática ao correo electrónico de cada alumno/a.

Finalizada a revisión, serán publicadas as notas definitivas no mesmo taboleiro da Escola.

A materia "Práctica Xurídica Tributaria, Constitucional, Internacional e da Unión Europea. Asesoramento e Litigación" ten un total de tres créditos e medio.

O tempo de estudo e de traballo individual que debe dedicar un estudante para superar a materia depende, loxicamente, das capacidades intelectuais particulares de cada alumno/a. Con todo, calcúlase, como media, que o tempo de distribución do traballo do alumno/a, entre horas presenciais e non presenciais, será o seguinte:

Horas presenciais: 28
Horas non presenciais: 59.5
Volume de traballo mínimo (en horas): 87.5

Antes de iniciarse ao estudo desta materia o alumnado debe repasar e actualizar os coñecementos adquiridos no Grao en Dereito sobre os contidos que son propios da materia.

A preparación idónea da materia aconsella que o alumnado asista a todas as clases presenciais co material lexislativo e xurisprudencial correspondente aos contidos que se van a impartir, previamente lido, e cos traballos encomendados previamente, realizados na súa totalidade.

O alumnado non debe atopar excesivo problema en superar satisfactoriamente a materia se, xunto co devandito anteriormente, desde o primeiro día de clase trata de introducirse e comprender os principais contidos da materia e a terminoloxía técnica e profesional empregada.

Tamén é necesario ser capaz de dedicar cada día un tempo razoable ao estudo e a preparación da materia, e á elaboración dos casos e tarefas encomendadas; ademais de adquirir o hábito de preguntar nas clases e titorías todas as súas dúbidas.